Vraag me niet waarom maar ik heb me ooit ingeschreven voor de dagelijkse ontvangst van een email nieuwsbrief van een Duits verzendhuis. Tegenwoordig is dat een webwinkel, beter nog een webwarenhuis. Het is gespecialiseerd in techniek. De firma pretendeert mij aanbiedingen te doen die speciaal op mij zijn toegesneden. Ik zit er als het ware op te wachten, is het idee daar. Vandaag waren dat een WOOZOO by Ohyama Staande ventilator 35 W (Ø x h) 270 mm x 640 mm Wit, een Bosch Home and Garden AdvancedHedgeCut 65 Heggenschaar Elektrisch Met beschermbeugel 500 W, een Reflexion DVD1052 Hoofdsteun-DVD-speler met 2 monitoren Schermdiagonaal=25.7 cm (10.1 inch), een GARDENA MultiControl duo 01874-20 Besproeiingsbesturing werkt op batterijen, een CSB Battery EVX 12200 Loodaccu 12 V 20 Ah Loodvlies (AGM) (b x h x d) 181 x 167 x 76 mm M5-schroefaansluiting Cyclusbestendig, Onderhoudsvrij en een Controllino MAXI Automation 100-101-00 PLC-aansturingsmodule 24 V. En, ben je er nog? Al jaloers? Hoeft niet. Het was bagger, vandaag. Niets van waarmee het webwarenhuis mij blij meent te maken kan mij in de verste verte boeien of anderszins pakken. We wonen goed geventileerd, hebben zelden iemand op de achterbank van de auto die naar een dvd wil kijken, we hebben geen tuin en evenmin zaken voor het functioneren waarvan een loodaccu noodzakelijk is, ook niet in geval van uitval van de reguliere voeding. Dat laatste denk ik, want ik ben niet zo technisch dat ik dat kan weten. Waar ik nog wel enigszins door geraakt werd was het aanbod van een controllino. Wat een heerlijk woord! Alleen dat woord is al bijna voldoende mij tot aanschaf te verleiden. En dan ook nog MAXI. Maar, ik heb me ingehouden en teleurgesteld de mail naar de prullenbak geklikt. Als dagelijks.
Gitaren
We kwamen terug van vakantie en de pc gaf de geest. We hadden hem nog een dag gebruikt, ‘s avonds uitgezet en de ochtend erna wilde hij niet meer op gang komen. Dood als een pier. Je denkt nog even dat de aan-uitknop nog een paar keer indrukken zal helpen maar dat is een illusie. Je weet dat, maar toch. Gelukkig had El voordat we op vakantie gingen nog een backup gemaakt. Dat scheelde al meteen veel paniek. Goed, eventjes grote stappen: er was een schijf stuk. Het bleek wijsheid voor nieuw te gaan. Er werd van alles omgezet, waaronder mailboxen van enkele accounts. Die zaten propvol oud- en jongbelegen mails. Het kunnen er goed 20.000 of 30.000 of 40.000 zijn. Dat moet nog blijken. Alles wat ooit belangrijk was of leek heeft zich in die bussen opgehoopt. Of beter: hebben wij zich laten ophopen. Soms ook in niet gelezen staat als de desbetreffende mail al op telefoon of tablet was gelezen. En dan hebben we al zo veel mails weggegooid. Nu zijn we daar voor en na weer mee bezig. En dan kom je dus weer mails tegen die het een en ander oproepen. Zo hadden we in 2015 en 2016 een paar schilderklussen. Via vriend Ha hadden we de naam van schilder Em doorgekregen. Dus wisselden Em en ik wat mailtjes uit. Over werk, prijs en tijdstip. Em bleek een vriendelijke en stille jongeman. Tevens een in zichzelf gekeerde vakman. Toch, soms raakten we tijdens koffiepauzes aangenaam en ook wel intens in gesprek. Em bouwde in zijn vrije tijd gitaren. En hij bespeelde die ook. Hij had ook de nagels die daarvoor nodig zijn. En hij begon genoeg te krijgen van schilderen. Hij wilde vooral gitaren bouwen. Hij was er goed in en het paste nog beter dan schilderen bij zijn contemplatieve geest. Aan gitaren werken bracht hem bovendien dichter bij de gedachten die hij belangrijk vond én bij de bijzondere vaardigheden die het bouwen van gitaren tot een kunst maken. Een paar maanden geleden meldde ik me na een afscheid in 2017 weer aan op Facebook om een specifiek account te volgen. Maar, opeens dook in mijn tijdlijn Em op. Ergens in Italië bezig met Arts & Guitars. Zo te zien is hij daar veilig geland. Mooi is dat. Volg je hart. Weer een cirkeltje rond.
Podium
Vandaag traden we met wat schrijvers op in het Venrays Museum. We troffen een heel aandachtig publiek. Altijd fijn. De publiciteit vooraf was naatje pet. Veel mensen waren er dus niet. Maar, de sfeer was goed, het gevoel was goed, de kwaliteit was oké. El kwam ook even luisteren en vond mijn bijdrage nogal zwaarmoedig. Ze had gelijk, maar het kon me niks schelen. Volgende keer anders. Toen ik dat dacht, ging door mijn hoofd: Volgende keer? En tegelijk ook dat ik niet echt nerveus was geweest. Dat was voor het eerst sinds ik alleen of in klein gezelschap voor het laatst voor een zaal had gestaan. Voor het eerst weer dacht ik dat ik dat gewoon ging doen. Een volgende keer ook, realiseerde ik me. En wat me ook duidelijk werd is dat er te weinig gelegenheden zijn waar amateur-schrijvers hun proza en poëzie aan een aandachtig publiek kunnen presenteren. Om te toetsen en te leren op een open podium. Zonder dat er van competitie sprake is. Ik ga er maar eens over nadenken of en hoe dat te realiseren is.
Lijstje
Ik raakte rond een uur of vijf toch nog in de supermarkt verzeild. Samen met de oudste zoon. El en ik waren rond een uur of vier naar de jongste in Merselo gefietst waar we enigszins oververhit neerstreken in de tuin. We troffen er ook zijn vrouw en alle kleinkinderen. In de schaduw dronken we een glaasje water en daarna een wijntje met een hapje en nadat de oudste en zijn vrouw ook waren gearriveerd opperde iemand dat we wel met z’n allen konden barbecueën. Dus moesten we nog even naar de winkel. Voor de duidelijkheid, ik houd niet zo van wat de supermarkt aan voedsel voor de BBQ in het assortiment heeft en El evenmin maar dat maakt niet uit. Juist ook voor deze momenten waren we drie jaar geleden naar Venray teruggekomen. Samen eten en een glaasje drinken, spontaan, als dat zo in een hoofd opkomt, daar houden we van en dat kan nu. Toen Bee de krat met voedsel uit het winkelwagentje tilde, zag ik op de bodem een papiertje liggen. Het was een boodschappenlijstje. Het handschrift was wat schools, wat kinderlijk en onregelmatig, geheel geschreven in onderkast, zonder hoofdletters dus. Het kwam van een blocnote van A6-formaat, met lijntjes. Er zaten vouwen in, het was in vieren gevouwen geweest en waarschijnlijk meegenomen in een portemonnee. Er zaten nog wat meer vouwen in, het briefje was niet echt vriendelijk behandeld, ook slecht uit het blokje gescheurd. Er was ronduit slordig mee omgesprongen. Maar, wat vertelde het briefje nog meer? Boven aan het lijstje stond: krieltjes + sla + vlees. Dat leek me de warme maaltijd voor vandaag. Dan onder elkaar: macaroni, groente, ham, maggie. Die leken me ook bij elkaar te horen. Dat was de warme maaltijd voor morgen, een macaroni overschotel, dacht ik. Dat leidde ik ook af uit wat het lijstje vervolgens prijsgaf: eten maandag. En dan verdwijnt de logica uit beeld met daaronder: vlees, sausjes, brinta. De barbecue was overigens een succes, maar qua voedsel: El en ik hadden ook goed kunnen leven met krieltjes, sla en vlees.
Gelnagels
Ze zaten een tafeltje verderop, twee vrouwen die je tegenwoordig meiden noemt. Ze stralen uit dat ze niet voor de poes zijn maar wel van wanten weten. Je maakt ze niets wijs, ook dat doen ze zelf wel. Ik vind het maar niks, zei de ene, met bril, en zette het glas witte wijn waaruit ze net een slok had genomen op het tafeltje. Hoezo niet, vroeg de andere; ook blond maar zonder slag in het halflange haar. Nou, ik vind dat het best een beetje zin mag hebben wat je doet. In je leven, Britt. Het klonk naar overtuiging. En naar kort door de bocht. Kordaat. Hoezo heeft dat geen zin, gelnagels plakken? Als je dat nou leuk vindt? Gewoon een beroep waarmee je mensen gelukkig maakt. De vrouw met de bril ontplofte nog net niet. Gelukkig maakt? Weet je hoe je mensen gelukkig maakt? Als je hun billen wast als ze dat zelf niet meer kunnen. Of als je in het gemeenschapshuis tijdens de bingo voor de koffie zorgt. Of als je ze met een bus van A naar B rijdt als ze geen eigen vervoer hebben. Ik hoorde de hoofdletters. Britt ook. Nou, rustig maar, zei ze. Ik begrijp wat je bedoelt maar ik ben het gewoon niet mee eens. Als je het nou leuk vindt om mensen mooi te maken, gelnagels te plakken, nagels in hun favoriete kleur, wenkbrauwen te epileren en te tatoeëren, wat botox te spuiten, gewoon mensen er bij de bingo goed uit te laten zien, dan ben je toch goed bezig? Ze zweeg, het was even genoeg en ze pakte haar glas witte wijn, voor een ferme slok. Ik vroeg me inmiddels af hoe de ene met de bril heette. Die keek even weg van Britt. Goed bezig, misschien, maar heeft je leven dan zin, vroeg ze. Doe je er dan écht iets mee, ook voor anderen die iets missen? Wie mist er in godsnaam gelnagels, getatoeëerde wenkbrauwen, een duckface? Tess, overdrijf niet zo, zei Britt. Kom, wat gaan we eten? Zullen we de kaart vragen? Tess keek Britt aan en zei, Kok, dat vind ik ook nog wel een zinnig beroep, maar kom me nooit meer aan met een nagelstudio beginnen. Gekkie!
Bushokje
Op de zijkant van het bushokje stond Gemeente Sittard-Geleen en daaronder nog Born. We fietsten over de Stationsweg in Venray, dus dat hokje werkte vervreemdend. Ik zag het in een flits. Waar waren we nu weer beland? Wilden we dit wel? Als je even niet beter wist, wist je je vijfenzeventig kilometer zuidelijker. Ik vraag me dan af hoe dat glazen paneel in de zijkant van een Venrays hokje terecht kwam. Tegelijk denk ik: Hoe gaat het me verder brengen in het leven, dat ik dat weet. Het te willen weten kost alleen maar tijd en levert wie weet ook nog ergernis op. Het was al erg genoeg dat ik had gezien dat er een verkeerd zijpaneel in dat bushokje zit. En dan ook nog van de gemeente Sittard-Geleen, Born. Ik heb daar niets mee en wil het ook graag zo houden. Maastricht, dat had gemogen, dan kun je op mijn begrip rekenen. Enfin, zo kan ik nog wel even doorgaan. We kwamen langs het bushokje op de terugweg van vrienden. Ze wonen noodgedwongen tijdelijk in een vakantiehuis in Oostrum. Ze zijn – als slachtoffers- het levende bewijs dat aannemers altijd meer beloven dan ze waar kunnen maken. We hebben er ook ervaring mee; drie keer. Vee was er ook. We kennen elkaar al lang, Pee, Em, El, Vee en ik, het zal tegen de vijftig jaar lopen. We proberen in ons leven vooral allereerst in de dag te leven, dan vooruit te kijken en daarna pas terug. Dat is op onze leeftijd een uitdaging maar we houden van uitdagingen, denk ik. Om dat even te relativeren: accepteren dat een zijpaneel van een bushokje in Venray eigenlijk in de gemeente Sittard-Geleen, Born thuishoort, het doet pijn, maar ook die uitdaging gaan we aan. Adem in, adem uit.
Nadenken
Ik moest afrekenen en hield mijn betaalkaart bij het apparaat, op de plek waar dat moet en het beste werkt. Het is gemaakt voor snel en efficiënt, mits goed gebruikt. Toch, het apparaat nam de tijd. Hij moet nogal nadenken, zei ik. Ja, zei de vrouw die het had opgepakt en het mij had toestoken, dat is wel fijn van zo’n machientje, dat het nadenkt, dat kun je van mensen lang niet altijd zeggen. Ze had een punt, vond ik. Ze had ongetwijfeld veel ervaring met zowel het betaalapparaat als met mensen. Als je in zaken zit, met name in de sfeer van eten en drinken, kom je mensen in alle soorten en maten tegen. Ook mensen die het met nadenken niet zo nauw nemen. Omdat ze het slecht of helemaal niet kunnen, er even geen zin in hebben omdat ze even voor gemakzucht kiezen of sowieso op de automatische piloot leven en alles nemen zoals het komt. Want, alles komt ook weer goed. Nou moet ik zeggen, ik vind nadenken ook niet echt gemakkelijk. Dat komt vooral doordat elke stap in het nadenken vaak weer nieuwe vragen oproept. En die kunnen je gemakkelijk van de wijs brengen waardoor je voordat je het weet ernstig van het te bewandelen pad raakt, dat wil zeggen: uit het oog verliest waar je naar op weg was. En dat kan de beantwoording in één woord van één vraag maar ook een hele set van antwoorden op één vraag zijn – een lijstje, bijvoorbeeld, van zaken waar je op moet letten bij de aankoop van een boiler op zonne-energie, ik noem maar wat. Nou, waar was ik naar op weg? Even terug. Ik zei wel dat dat machientje de tijd nam om na te denken maar was het wel nadenken? Als dat machientje bezig is, roept elke vraag een antwoord op en vervolgens nieuwe vragen maar de neiging van de weg naar het doel af te wijken, die is er niet. Mijn ervaring met nadenken is dat het rommelig is, dat je gaande het proces op zijpaden raakt, dat er gaten vallen in de voortgang, dat je afhankelijk bent van invallen op het juiste moment en dat dat er plotseling is terwijl je niet bezig bent met nadenken. Mijn conclusie: Zo’n machientje denkt niet na, de werking ervan is met behulp van als/dan gestroomlijnde, gestyleerde uit het menselijk brein afkomstige rommeligheid.
Vroeg
Het kwam voor dat we tijdens die dagen heel laat op weg waren naar bed. Of heel vroeg, net hoe je het bekijkt. We fietsten ieder naar de huizen waar onze kamer was en waren toe aan slapen. Als de kroeg om een uur sloot hadden we niet altijd zin om naar bed te gaan en dan was er de soos nog, bijna altijd open. Dat was in Nijmegen waar vandaag de Vierdaagse is begonnen. Dat was in de zestiger jaren van de vorige eeuw ook al een groot evenement. Nog niet aangekleed met de meer dan uitbundige Vierdaagse feesten van vandaag, wel al een hoogtepunt in het leven van de heel veel Nijmegenaren. ‘s Avonds in de kroegen was het zeker ook toen al bal. Er was veel ander volk over de vloer dus er viel van alles te verkennen. Waar ik me in die tijd niet van bewust was, was dat als ik rond vier uur naar huis fietste de eerste wandelaars zich al voor vertrek op de Wedren meldden. Dat die overal en nergens hadden geslapen, ook op de kamers van studenten die in juli naar de pap en de mam waren. Of naar het vriendje of vriendinnetje thuis. Nu vraag ik me af hoe dat kon, nooit op de Wedren zijn geweest om naar die vroege vogels te kijken. De Vierdaagse ging immers bepaald niet ongemerkt voorbij en normaal gesproken fietste of liep ik er wekelijks wel een paar keer overheen. Wat ik tijdens die vier dagen wel deed: eerst naar college of wat studeren en dan rond het middaguur ergens langs het parcours van de dag ergens in een berm neerstrijken en dan kijken naar de bonte variëteit aan wandelaars. In alle stadia van vermoeid raken, van nog topfit tot bijna uitgeblust. Dan wat eten, nog wat studeren en dan voor een plisje naar de GETOBAR. Om het daarna weer te laat te maken?
Wieteke van Dort overleden.
Kraaien
de rust van twee, drie kraaien op een nat en kleiig veld
stoppels pollen gras een molshoop plassen water
de kraaien zetten poot voor poot en grazen zich pik hier pik daar
als aan de grond gebonden mestvee van ja van wat naar wat eigenlijk
een kil en winters maar ook voldoende kostje bij elkaar
en vliegen met één achteloze wiek hop op een plotse windvlaag op
Ik schreef de eerste versie van dit gedicht op 24 januari 2016. Dat was op een zondag. In die tijd wandelde ik vaak van Meerssen naar Maastricht. Langs talloos vele wegen. Ik zag deze kraaien op een veld langs de Oude Steeg, net voorbij het viaduct over het spoor, richting buurtschap Weert. Ik publiceerde het eerder op deze site op 23 september 2023.
Spullen
Nou, sterkte dan maar. De forse vrouw met het opgestoken haar en het geschrokken gezicht stond met een telefoon aan haar oor. Met aan de andere kant iemand die klaarblijkelijk wel wat sterkte kon gebruiken. Het Nou, sterkte dan maar klonk ook nog als voor iets ernstigs. Het leek me een wat vreemde situatie, een vervelend telefoontje krijgen terwijl je voor je plezier over een kunstmarkt loopt. Ik voelde heel even de neiging om te vragen of het een beetje ging, of de forse vrouw ook een welgemeend Nou, sterkte dan maar kon gebruiken. Maar ik liep verder. Het was lekker weer, zon, windje, twintig graden. En het was druk op de markt. Veel geslenter, veel kijken, weinig kopen. Een hond die blafte naar elke andere hond. En er waren véél honden. Zo nu en dan trok een windvlaag als een zweep door de kramen. En dan viel er weer wat op de grond. Paniek. En tegenwoordig is het onontkoombaar, dat je vooral grijze koppen ziet, elk jaar meer. En rollators, rolstoelen en scootmobielen. Er is daardoor voor iedereen steeds minder ruimte. Kunstmarkten, ik weet niet goed wat ik ermee moet. Het zal wel aan mij liggen, ik zie er zelden iets wat me pakt. Wat er staat is vooral goed bedoeld, komt meestal wel voort uit een creatieve geest, uit vaardige handen én is voor een zinvol leven op zoek naar een welwillend en niet al te kritisch mens. Bijna alles valt in de categorie spullen en de meeste mensen hebben er daar al heel veel van dus dat zoeken wordt maar mondjesmaat vinden. Kunstmarkten zijn er voor mensen die bereid zijn nóg maar weer eens een schaal, halsketting, schilderij (Kop Van Hert, Zeeuwse Knol In Landschap Met Bietenveld En Populieren Tegen Dreigende Luchten), keramisch werk (Vrouwentorso, Egyptische Schone, Vaas Met Kraag, Stier, Paard In Sprong), wandbord (Abstract Landschap, Zon, Maan Met Sterren, Bloemen) of Fraaie Steen In Zilveren Zetting aan de vergetelheid van de opslag in het atelier te laten ontkomen. De hobbykunstenaars mogen hen dankbaar zijn.