Maand: januari 2024

We reden vandaag naar Heerlen. Er scheen een heerlijke zon. Dé heerlijke zon. Die ene. Laag aan de hemel want winter. Op de heenweg fel, recht in de ogen, op de terugweg fel in de spiegels. Op de heenweg, na Venlo, op de oostelijke maasoever steeds meer sneeuw. Toen we in Heerlen op een nogal onberoerd besneeuwde parkeerplaats uit de auto stapten, zakten we tot over de enkels in de witte deken. Twintig centimeter, dacht ik. We gingen op visite. Het kwam er eindelijk van. Familie was verhuisd van een vrijstaand huis naar een appartement. Verstandige ouderen die kleiner, zorgelozer wilden wonen. En dat was gelukt. We kenden uit eigen ervaring de behoefte, de noodzaak, het besluit dat doorstroming mogelijk maakt en waarvan je gelukkig wordt. We hadden goede gesprekken over verstandige besluiten, ernstige aandoeningen en daarmee omgaan, andere familie, dronken koffie en kregen daarbij kruisbessenvla(ai) met daarop een laag meringue. We waren in Limburg, immers. Nou, meer nog in Zuid-Limburg en juist daar heeft de kruisbessenvla(ai) zijn natuurlijke habitat. En Heerlen ligt op de rand daarvan. Het eten van kruisbessenvla(ai): het plezier van leven in het moment.

• De laatste tijd raak ik wat in verwarring. Ik ben opgevoed met de opdracht de waarheid een goed hart toe te dragen. In de werkelijkheid van alledag is dat eerlijk zijn, niet jokken, tenzij om bestwil. Het is goed katholiek ruimte te laten voor enig geschipper, vooral als dat win-win situaties oplevert. Op kleine schaal en zonder dat het algemeen belang er schade van ondervindt. Het houdt de samenleving overzichtelijk, voldoende veilig en fair. Maar de trend van het moment is liegen dat het gedrukt staat. Ik noem even geen namen. Je kunt er zelf wel wat mensen bij bedenken. Nee? Nou, vooruit: Trump, Putin ……. Het is uiterst beroerd dat zij in het domein van de christelijke traditie volop de ruimte krijgen de meest grove leugens voor waarheid aan het publiek te verkopen. Het past in de traditie van religieuze scherpslijpers het kielzog van nationalistische autocraten te kiezen en hen te steunen; niet te corrigeren. Omwille van een geloof. Wat het ook kost. Desnoods de waarheid. Ik heb het er lastig mee. Ik hoop jij ook.

Spreidingswet! Nou nog hopen dat die uitgevoerd wordt.

Veel meer hoera dus voor de Limburgse vla. Want die wordt in Limburg dagelijks vers gebakken. Wat een feest dat het predikaat Limburgs nu exclusief geldt voor vla’s die daar ook gebakken zijn, plus aan nog wat eisen voldoen, qua receptuur en verschijningsvorm. Driewerf!

• Er komen nogal wat verkiezingen aan. Die gaan altijd gepaard met beloften. Soms met hele grote. Vooral rechts met zwaar autoritaire trekjes put zich uit in het overbieden van andere deelnemers. Zo presenteert Trump zichzelf in de Verenigde Staten van Amerika als verlosser, loopt de AfD zich warm voor de macht met de belofte miljoenen inwoners Duitsland uit te zetten en belooft in de Russische Federatie Putin met het oog op zijn herverkiezing meer eieren te importeren. Maar goed, in de Russische Federatie zijn er dan ook geen andere serieuze kandidaten.

Vanavond kwam Mendelssohn voorbij. Ik heb iets met die man en vooral met zijn vioolconcert. Hoe dat komt? Geboren vlak na de Tweede Wereldoorlog werd ik meegesleept door de muziek van die jaren. Ik ben lid van een generatie die het geluk heeft gehad getuige te zijn van grote ontwikkelingen in de muziek. Bij mij kwamen rock&roll, blues, folk en pop hard binnen. Het was zoveel en zo overweldigend dat er bij mij niet veel ruimte was voor muziek die er al was. Voor klassieke muziek en de doorontwikkeling daarvan. Maar voordat Elvis, Dylan, Beatles, Stones het podium overnamen had ik gezongen in de kerk, in het jongenskoor, had ik muziekles gehad, pianoles ook en draaide mijn vader operette en opera op zijn grammofoon. Mendelssohn leerde ik kennen via collega-student Nederlands A. in Nijmegen die toen al een platenspeler van het merk Dual had. En een grote voorliefde voor klassieke muziek. Hij deed in de loop van de tijd overigens wel concessies aan de eigen tijd. Hij had ook enkele albums van Joan Baez en van The Carpenters. A. was bovendien een zelfkoker, een student die dagelijks zijn eigen maaltje kookte, op de eigen kamer. Zelf koken was goedkoper dan eten in de mensa, bij de Rutecks of de HEMA. En als je dan voor twee kookte, kostte het p.p. nog minder. En ik was vaak die tweede man. In een van onze favoriete gerechten speelde gerookte makreel de hoofdrol. En logisch, we hielden van muziek, tijdens de maaltijd deed ook de Dual mee. En daar is dan Mendelssohn. En de associatie met makreel. Hoor ik het vioolconcert van Mendelssohn dan ruik ik ook de gerookte makreel van de markt in Nijmegen die staat warm te worden op de petroleumkachel in die studentenkamer aan de Pater Brugmanstraat in Nijmegen. En nu nog hè, eens in de zoveel tijd gerookte makreel.

Ze waren allemaal niets veranderd. Dat zeg je als je mensen na soms tien, vijftien jaar, weer eens ziet. Maar dat klopt natuurlijk niet. Je herkent ze, dat wel. En de meesten zijn wel degelijk veranderd. Ook aan de kinderen van onze broers en zussen is het leven niet ongemerkt voorbij gegaan. Ze hebben moeten omgaan met scheiding, sterven, midlevencrisis, ziekte, ongelukken. Hebben de verantwoordelijkheid voor kinderen, werknemers, klanten. Ik weet het, ik trap hier wat open deuren in, maar om de een of andere reden ontroert het me dat die kinderen van toen het nu ondanks alles nog steeds goed met elkaar kunnen vinden en samen het gevoel van vroeger bij oma en opa oproepen. Zonder daar over te praten, zonder daarin te blijven hangen maar met verder te gaan waar ze gebleven waren en vooruit te kijken. Wijzer. Ondertussen spelen en praten hun kinderen met elkaar zoals hun ouders dat vroeger deden. Veel herrie, nauwelijks ruzie, weinig toezicht, een losgelaten klas, oefend voor hoe later met elkaar om te gaan. Zoals dat altijd al ging.

We gingen boodschappen doen in Kevelaer. Dat is niks bijzonders, dat doen we vaker. Zo eens in de maand. We halen dan speltbrood, bijvoorbeeld. En nog wat klein maar erg smakelijk spul bij een van de supermarkten. Soms ook nog wat uit de drogisterij. Maar dit keer moesten we ook flessen cola, sinas en watertjes met  een smaakje meenemen. Want, in Duitsland iets goedkoper dan in Nederland. Morgen is het nichten- en nevendag van de kant van L.. Best bijzonder. Ik schat dat het een jaar of tien geleden voor het laatst was. Vroeger zagen de leden van de roedel elkaar drie of vier keer per jaar en dat was altijd feest. Maar als oma’s en opa’s wegvallen, dan zijn er nauwelijks nog aanleidingen om allemaal naar één bestemming te reizen voor een gezamenlijke kop koffie en meer. Ooms en tantes zouden het intiatief kunnen nemen, maar helaas. Niet in ons geval. Dit keer nam onze jongste het initiatief en dus deden we wat boodschappen in Kevelaer. Dat ging niet helemaal vanzelf trouwens. Voordat we de supermarkt verlieten, waren onze boodschappen twee keer door het kassasysteem gegaan. Achter de kassa een fraaie jongeman in de leerfase, bleek. Ergens halverwege het scannen van onze aankopen begon hij te twijfelen aan de juistheid van zijn sowieso al aarzelende handelen. Hij klopte aan bij een collega aan een andere kassa. Voor hulp. Helaas, die kwam er ook niet meer uit. Het kwaad was geschied. Het systeem weigerde nog mee te werken. Alles moest opnieuw. Ondertussen hadden zich bij beide kassa’s rijen gevormd waarin het ongeduld logaritmisch toenam. Moet gezegd, zonder te willen generaliseren: Duitsers zijn zeer beschaafde mensen, korte lontjes zijn bij hen een heel stuk langer dan hier in Nederland, dus de logaritmische toename van ongeduld viel onderaan de streep enorm mee. Achterin een van de rijen stond een meneer licht misprijzend het hoofd te schudden. Ik zag het en maakte een gebaar dat entschuldigung moest voorstellen. Hij glimlachte.

Er was een tijd dat een acteur of actrice die zichzelf een beetje respecteerde niet in een reclame wenste te verschijnen. Dat was slecht voor het imago als gerespecteerde drager van hoge cultuur. Toneelspelen, iemand anders karakter vertolken, dat was voor de schouwburg, misschien ook nog de film maar zeker niet voor de reclame. Reclame die ook nog eens gefinancierd werd door de gewetenloze jongens en meisjes van het grootkapitaal. Oké, in de tijd dat dit speelt nauwelijks, lees: geen meisjes. Trouwens, zie jij Paul Steenbergen een Geen bommetje doen? Inmiddels zijn we aanbeland bij het ekstra pusjoenpotje waarvoor zich na Sander nu ook Jeanine en Eus hebben gemeld. Beiden op hun manier toch rebelse types die in het licht van de continuïteit van de eigen onderneming, de eigen persoon, het eigen ik, van hun accountant te horen hebben gekregen dat geld opzijzetten voor een ekstra pusjoenpotje een verstandig besluit is dat navolging verdient. Liefst van zoveel mogelijk medemensen. Toch, ik vraag me af hoe dan het bedrijf achter ekstra pusjoenpotje op het idee komt Jeanine en Eus als rolmodel op te voeren. Beiden, ondanks hun rebelse karakter, behorend bij een bepaalde groep mensen die zich een ekstra pusjoenpotje blijkbaar kan veroorloven omdat ze nu al ruim voldoende geld hebben. Want neem van mij aan: als je je nu kunt permitteren geld te storten voor een ekstra pusjoenpotje dan verdien je nu al heel behoorlijk. Voor de meeste lieden voor wie de eigen persoon samenvalt met het eigen bedrijf is een ekstra pusjoenpotje echt niet weggelegd. Niet eens een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Minstens zo erg. Nee, nog erger.

Boeing heeft last van losse schroeven, moeren en bouten. Erger: de passagiers van zijn toestellen beginnen er nu ook last van te krijgen. En mensen met tuintjes. Panelen in de zijwand van toestellen zitten niet goed vast en dus kan er – je zit lekker een boek te lezen – naast je zomaar opeens een zuigend gat meevliegen. En hop, daar ga je. Kan, hè. Boeing geeft je ongevraagd vliegles volgens de methode gewoon in het diepe gooien. De grote baas van Boeing heeft inmiddels laten weten het falen van zijn bedrijf zeer te betreuren. Bij mij trilden er wat boutjes los toen ik Geert Wilders opeens over ‘de vrienden van de pers’ hoorde spreken. Wat eerder een leugenachtige soort was. Ze moesten nog even wachten, jammer, helaas, sorry, maar ja, niks te melden, geen nieuws. Wilders maakte de indruk het te betreuren. Ik had daar zo mijn eigen gedachten bij. Begon nu ook bij Wilders de constructie te werken en haarscheurtjes te vertonen? Begonnen daar ook wat moertjes los te zitten? Wat boutjes los te trillen? Ook een signaal: Wilders’ afzien van anti-Islam plannen in zijn verkiezingsprogramma. Wat de weg moet effenen naar een PVV-kabinet. Die plannen staan nu in de ijskast. De onderhandelingen over zo’n kabinet van nationale teloorgang lijken nu écht te kunnen beginnen. Ik vermoed dat het harde onderhandelingen worden. En dat er bij Wilders nog wel wat meer boutjes gaan lostrillen. Wanneer gaan zijn kiezers daar last van krijgen? Of laten ze zich met Wilders meezuigen terwijl hij de ene na de andere belofte aan hen inlevert?

We hebben uitzicht op een dakterras. Niet dat we kunnen zien wat er op dat dakterras gebeurt want we kijken er schuin van onderen tegenaan én er staat een hek omheen en dát is dan weer bespannen met zeildoek. Daar bovenuit stak een palm de tijdens de afgelopen maanden vooral grijze lucht in. Niet echt de ambiance waarin een palm zich thuisvoelt. En toen opeens was de palm weg. Het leek me logisch want, dus, niet op zijn gemak, daar op dat dak. Maar, vandaag was de palm weer terug. Hij zag er uit alsof hij op leven en dood gevochten had. Zwaar gehavend. Ik schatte dat hij ergens gedurende de afgelopen weken met kuip en al was omgewaaid, op het ritme van de in kracht toe- en afnemende winden over de vloer van het dakterras had liggen rond rollen, uiteindelijk – al bijna door de dood bezocht- met een uiterste krachtsinspanning de aandacht had weten te trekken van zijn baas, die hem vervolgens weer overeind had gezet. En nu stond hij daar dus weer. Ik kan er niks aan doen maar hij ziet er niet meer uit. Zijn baas moet echt overlopen van liefde voor deze palm dat hij hem weer heeft teruggezet op zijn vertrouwde plek, in de noord-oostelijke hoek van het dakterras, bij de lantaarn met de witte bol. Ik hoop voor hem dat zijn baas zoveel van hem houdt dat hij ook nog moeite doet hem wat op te lappen. Dat die een dezer dagen de bruine, geknakte en wild naar alle kanten uitstaande bladeren met zorg verwijdert, ondertussen zachte vertroetelgeluiden makend, hem weer modelleert naar zijn natuurlijke, statige vorm, opdat hij op tijd lenteklaar is en weer strakker in zijn pak van fraai gepunte groene bladeren aan de zomer kan beginnen. Tegen een achtergrond van stralend blauwe luchten.