Onderstaande tekst schreef ik op 17 december 2008. Dat is best lang geleden. Toch is ze ook nog altijd actueel. Wel is het sluiten van kerken meer een pure vastgoedkwestie geworden waarin de overheid soms ook een rol heeft. Er zijn inmiddels maatschappelijk gedragen transformaties naar onder andere woningen, kantoren, hotels en culturele centra in gang gezet. Ook met succes.
Steeds meer protestantse en katholieke kerkgebouwen staan leeg. Te weinig gelovigen om ze te vullen. Te weinig voorgangers om de weinige gelovigen van geestelijk voedsel te voorzien. Te veel kerken voor te weinig vroomheid, nederigheid, inschikkelijkheid en onderdanigheid. De mondige mens van 2008 runt het liefst een eigen kerk in het eigen hoofd of de eigen ziel. Laat zich weinig gelegen liggen aan Gods woord zoals daartoe opgeleide voorgangers in het geloof dat met de bijbel in de hand prediken. Of ze laten zich het niet opleggen. Want veel kerkgenootschappen claimen het recht op gelijk inzake de interpretatie van het heilige boek. Dit met volstrekt voorbijgaan aan uiteenlopende spirituele behoeften die van tijd tot tijd uit het diepst van menig mens opborrelen. Vooral in barre tijden.
De katholieke kerk lijkt de laatste dertig jaar zelfs bewust iedereen die wel geloofde dat er meer is tussen hemel en aarde, maar daar graag in onderling overleg vorm aan wenste te geven de kerk te hebben uitgejaagd. En nou wil ook die kerk dat de overheid bijdraagt aan het in stand houden van haar gebouwen. Vanmorgen las ik in de krant dat er de komende weken aan de gebouwen die nog in gebruik zijn spandoeken met daarop <i>Welkom thuis</i> komen te hangen. Om weer meer gelovigen binnen de muren te krijgen. Alsof er in de tussentijd werkelijk iets veranderd is. Alsof de doorsnee afvallige gelovige en potentiële gelovige van lotje is getikt.
Ik weet niet of jij een beetje volgt wat Nederlandse bisschoppen de laatste jaren zoal aan geloofsopvattingen en het praktiseren ervan hebben geventileerd, wat mij betreft rook het naar niet meer van deze tijd en muf. En voor die gebouwen zorgen de kerken zelf maar. Scheiding van kerk en staat is een groot goed. En mag het ook afgelopen zijn met bijzonder onderwijs? Ik heb niet het idee dat met name de katholieke signatuur ook maar iets toevoegt aan het onderwijs dat onder die vlag wordt gegeven. Ik bedoel qua waarden en normen die bepalen of onze samenleving zich gezond mag noemen.
Over mensen wegjagen gesproken. Er zijn hier in het zuiden priesters die mensen die niet gedoopt zijn staande de mis verzoeken niet ter communie te gaan als ze niet gedoopt zijn. Voor het genot van het sacrament van de heilige communie dien je namelijk eerst door de toediening van het heilig sacrament van het doopsel en het doen van <i>de eerste communie</i> officieel geëquipeerd te zijn. Dat klinkt nog redelijk al is het weinig gastvrij mensen die er toch zijn een hapje te laten mee-eten. Ook al is dat dan van het lichaam van Christus. Het kan het begin zijn van een mooie relatie, denk ik dan. Het is al minder dat diezelfde priesters eisen dat ze hun goedkeuring geven aan tekst en ontwerp van herinneringsprentjes.
En die willen dan dat we met ons allen hun kerken tegen de mot gaan beschermen. Ik denk dat als je zo nodig zo exclusief wilt doen, dan moet je dat ook maar gewoon zelf betalen. Neemt niet weg dat het me aan het hart gaat dat zo veel prachtige gebouwen op zo veel prachtige plaatsen maar wat staan te verloederen. De wetenschap dat die gebouwen ook vol hadden kunnen zitten als de dienaren Gods wat soepeler en feestelijker waren omgegaan met hun bestaande clientèle maakt dat gevoel alleen maar pijnlijker.